Donderdag 5 juni heeft Drift (Dutch Research Institute for Transitions) een avond georganiseerd in Oase waar experts en publiek de vraag onderzochten hoe ‘natuur’ kan worden ingezet in de zorg.
Jolanda Maas gaf de Keynote over het effect van natuur op onze gezondheid. Die is substantieel. Ik ken haar werk goed. Zij deed het eerste onderzoek naar de effecten van groene wijken. Haar promotieonderzoek werd gepubliceerd in 2008 en voor ons was dat indertijd een cadeautje. Hard bewijs. Zelfs foto’s van natuur verminderen stress. Dat is ook wel logisch als je erover nadenkt. Wij als mensen hebben tot voor kort in en met de natuur geleefd voor honderdduizenden jaren. We zijn hiervoor en hierdoor gemaakt. Onze motoriek, onze emoties, ons welbevinden, ons immuunsysteem. Groene wijken kennen 30% minder depressies en 15% minder overgewicht. Dat zijn grote getallen en sindsdien is er alleen maar meer bewijs gekomen. Bovendien mensen met een lage socioeconomische status hebben meer baat dan gemiddeld bij meer groen.
Waar wachten we op was het sentiment in de zaal. Maar de grote vraag is natuurlijk hoe?
Het tweede panellid was Janneke Stolker, huisarts in Coolhaven, we kwamen elkaar tegen op de Mullerpier richting Oase ze herkende mij en we hadden een leuk gesprek. Artsen onder elkaar. Tijdens de borrel sprak ik nog een arts, een jonge longarts oncologie en zij zei dat de natuur ook voor minder recidive zorgt bij mensen met kanker. Dit bleek uit recent onderzoek. Dat was nieuw voor mij, ik dacht dat het vooral om verminderen van stress en pijn ging. Natuur bevordert dus ook het genezingsproces van kanker. Over de positieve effecten van de natuur worden de bewijzen alleen maar sterker. Janneke vertelde dat als ze patiënten vroeg hoe ze zich het liefs ontspannen kwamen ze met activiteiten in de natuur. Gesprekken in de natuur tijdens een wandeling verlopen prettiger. ‘In de natuur zijn’ voorschrijven als recept is interessant en effectief. Maar toch typisch… ik zie de natuur liever als basisbehoefte in onze directe leefomgeving dan als therapie in een zieke omgeving. De therapeutische weg verandert onze leefomgeving en levensstijl niet duurzaam en medicaliseert onnodig. Waar kan de natuur haar rekening heensturen voor bewezen diensten?
Daarna was ik aan de beurt en benadrukte om te beginnen dat wij mensen natuurlijk zelf natuur zijn. Het lijkt in discussies vaak alsof wij mensen los of boven de natuur staan. Het gaat slecht heel slecht met biodiversiteit en ecosystemen maar de natuur is zeer veerkrachtig. De natuur is geen zwak plantje dat bescherming nodig heeft. Dat zwakke plantje zijn wij. Als er al hoop is op een harmonieuzere gezondere wereld is de natuur degene die dit kan realiseren. Niemand anders. Dus als wij de natuur genezen kan de natuur ons genezen.
De avond was zowel braaf als nuttig. Het kan allemaal wat sneller en radicaler is mijn positie maar ik heb inmiddels geleerd dat veranderen het moeilijkste is wat er is. Het gaat uiteindelijk om concrete stappen richting een duidelijk doel; een gezonde leefomgeving voor mens, plant en dier. De gemeente Rotterdam leunt na zes jaar in ons geslaagd en bejubeld uitdaagtraject ‘Stadsgeneeskunde in de praktijk’ nog steeds achterover en negeert de potentie van de methode als serieuze weg richting een gezonde stad. We hebben meer medestanders nodig in wetenschap, beleid en uitvoering om Stadsgeneeskunde op een hoger niveau te brengen.
Op dit moment richten we een stichting op met als naam; het Instituut voor Stadsgeneeskunde. Met dit ‘instituut’ kunnen we zowel de praktijk ontwikkelen als opleidingen verzorgen voor de sector om op een nieuwe manier met mensen en natuur om te gaan. Dus gemeenten wil je je stad, de bewoners en de natuur genezen? Het instituut voor Stadsgeneeskunde kan helpen. Ik zou in deze graag samen optrekken met Drift die transities naar een duurzame en rechtvaardige samenleving wil versnellen? Hier kan de natuur ons helpen.
Bedankt voor de uitnodiging. Ik vond het fijn om hier onderdeel van te zijn. Een ding is wel een feit. Het bewustzijn rond natuur en gezondheid stijgt en de urgentie wordt zichtbaar en tastbaar. Nu nog de juiste concrete stappen in de praktijk van alledag.
