Van een oude naar een nieuwe standaard in het stedelijk groenbeheer. Hoe gaat dat, hoe ziet dat eruit en wat levert het op? In mijn vorige Tuindagboek #12 heb ik uitgelegd dat inheemse natuur belangrijk is voor een gezonde stadsnatuur en dat dit beter de basis kan vormen in het stadsgroen. Dit betekent voor de praktijk dat onkruid welkom is in de groenperken en dat tuinplanten voor de accenten en aanvulling zorgen. Een stevige duurzame taartbodem met de gekweekte tuinplanten als kers op de taart. Dit in plaats van de continue strijd tegen de spontane natuur versus de ingeplante natuur laat je in het nieuwe tuinieren de beiden samenspelen.
Op de keper beschouwt is dit veel eenvoudiger. Je kunt werken met wat je hebt en de natuur het werk laten doen. Dat betekent niet meer schoffelen maar grazen, niet meer inplanten maar bodem transplanteren en knippen/scheren om het er fraai uit te laten zien. Niet meer werk maar ander werk. Het ziet er bovendien niet lelijker uit maar anders en gevarieerder. Tot slot de bodem verrijkt met deze aanpak zichzelf en er is geen plantuitval. De planten zoeken hun eigen plek en vermeerderen zichzelf. Dit levert per direct een kostenbesparing op. Er hoeft niet zoveel meer worden in gekocht (grond en planten) en dit zijn de hoge kosten in het groenbeheer. Op onderhoud wordt steevast bezuinigd. De inrichting vooralsnog wordt gezien als investering en dat geldt zeker voor de harde infrastructuur maar niet meer voor de groene infrastructuur. Om op een gezonde manier tot gezonde stadsnatuur te komen dienen we de twee om te draaien. Het dagelijks onderhoud is de investering en de inrichting een noodzakelijke kostenpost deze investering optimaal toelaten renderen.
Door dat de basislaag (aarde en kruiden) grotendeels met rust wordt gelaten kan het inheemse (natuurlijke) ecosysteem zich herstellen en de ongewervelden kunnen hun jaarlijkse levenscycli voltooien. Door deze aanpak hoef je bovendien niet na te denken over de juiste balans daar zorgt de natuur en een goed beheer voor. De arbeid, het tuinieren, wordt leerzamer, gezonder en socialer. Het is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid.Iedereen kan meedoen. Het is een vorm van nuttige natuurlijke fitnesstraining en gemeenschapsvorming. De meeste experts en professionals zijn het overigens met me eens. Het enige tegenargument dat ik af en toe hoor is dat mensen meer van cultuurgroen houden dan van rommelig groen. Allereerst is het niet rommelig, maar schoon en fraai verzorgd. Het ecologische stadsgroen is romantisch en weelderig. Het lijkt meer op een landweg, bloemenweide of open plek in het bos. Als mensen onze perken zien die op deze manier zijn onderhouden vindt de overgrote meerderheid ze mooi. Zeker als we het verhaal erachter vertellen.
Tot nog toe dus geen zwaarwegende bezwaren om als gemeente hiervoor te kiezen. Maar helaas hier geldt hetzelfde als voor de intensieve veelteelt en landbouw. Ingesleten gewoonten tevens economisch verankerd zijn moeilijk te veranderen. We doen het groenbeheer zo al tientallen jaren en alles is gemotoriseerd en geautomatiseerd met bestekken en langlopende contracten. Liever geven we nog steeds veel geld uit aan inrichtingsprojecten met een groene doelstelling dan aan een verandering van het onderhoud. Realisatie van deze extra groenplekken voegen niets toe aan de biodiversiteit als je het beheer niet verandert. Zo span je het paard achter de wagen. Een gemiste kans…
Met een ander beheer en onderhoud zouden de investeringen veel meer en meetbaar rendement opleveren en dit zou de onderhoudskosten ver overstijgen. De natuur geneest zichzelf en de stad.
De gelukkige omstandigheid doet zich nu voor dat er op het Jalonplein in Rotterdam een situatie is ontstaan waarbij de beide standaarden naast elkaar worden uitgevoerd. Het ene deel wordt beheerd volgens de BIOCROW door Creatief Beheer en het heringerichte deel volgens de standaard CROW door contractanten van Stadsbeheer. Het perk rond de kas is tegen afspraak ook heringericht maar kunnen wij nu toch ecologisch beheren. Op dit plein is dus voor bewoners te zien hoe de verschillende perken eruitzien en hoe het onderhoud dit kan veranderen met een gelijke startpositie. Uiteindelijk gaat het om goede voorbeelden zodat het ene met het andere vergeleken kan worden.
Zoals het er nu naar uitziet gaat de handreiking BIOCROW voor gemeenten en professionals er eind 2025 komen. Tijd om alvast te oefenen lijkt me. Mensen die willen weten hoe het precies in elkaar steekt. Op deze website is meer informatie te vinden. Maar neem gerust contact op of kom langs.
info@creatiefbeheer.nl
