Als wij de natuur genezen kan de natuur ons genezen. Dit is de eerste slogan van het project natuur en gezondheid waarmee we in Park 1943 en daarbuiten aandacht en voorlichting willen geven over de positieve effecten van het - in de natuur zijn - en het - met de natuur werken - voor onze gezondheid. Er zijn nogal wat misverstanden en vooroordelen rond dit thema. Natuur wordt nog steeds door veel mensen vies en gevaarlijk gevonden. Het zit vol met enge beesten waar je ziek van kunt worden. Je ziet het aan de discussie rond de wolf. Honden doden veel meer schapen en bijten veel meer mensen dan wolven en toch krijgen wolven de volle laag. Als je alles op een rijtje zou zetten blijkt dat de gunstige effecten van natuur zo wat honderd keer groter zijn dan de negatieve effecten op onze gezondheid. Hoe zit dat in elkaar?
Ik heb aan Chatgtp gevraagd om de positieve effecten en negatieve effecten van natuur op gezondheid op een rijtje te zetten. De positieve effecten; stressvermindering, verbeterde stemming, verhoogde fysieke activiteit, verbeterde concentratie. De negatieve effecten; Allergieën, risico op verwondingen, blootstelling aan ziektekiemen. Als ik vervolgens vraag deze factoren te wegen is het antwoord dat dit lastig is vanwege individuele verschillen. Conclusie: hoewel er ook negatieve effecten kunnen zijn, zoals allergieën of risico op verwondingen, wegen de positieve effecten van natuur op gezondheid over het algemeen zwaarder. Vervolgens geeft Chatgtp aan dat het belangrijk is om voorzorgsmaatregelen en veiligheidsrichtlijnen te volgen om de mogelijke negatieve effecten te minimaliseren.
Chatgtp geeft me dus gelijk dat de positieve effecten zwaarder wegen maar geeft geen statistische weging hoeveel groter deze effecten zijn. Laten we een inzoomen op de positieve effecten. Deze zijn algemeen van aard; stressverminderend, meer bewegen, verhoogde weerstand, betere concentratie… en Chatgtp is er nog een vergeten. Onderzoek heeft aangetoond dat kinderen die op vroege leeftijd dus vanaf hun eerste levensjaar - veel verblijven en spelen in de natuur - minder auto-immuunziekten en allergieën ontwikkelen in hun latere leven naast een betere motorische en mentale ontwikkeling. Me dunkt dat moet je er wel bij vertellen.
Als we nu kijken naar de negatieve effecten zijn dit risico’s die nu juist worden verminderd door – het verblijven in de natuur. Hoe ironisch. Te beginnen met allergie en natuurlijk blootstelling aan ziektekiemen worden gecounterd door een verhoogde weerstand. Bovendien de kans op besmetting is zo’n beetje overal groter dan in een bos en wat te denken van resistente bacteriën die vind je in een ziekenhuis, intensieve veehouderij maar niet in de natuur. Je kan stellen dat de risico’s op besmetting in de natuur vele malen kleiner zijn dan in de stad. Honden en katten zijn vele malen gevaarlijk in deze dan ratten. Het risico op verwondingen is triviaal de meeste verwondingen, ongelukken komen voor in en rond het huis en wat te denken van verkeer. Bovendien natuur zorgt voor een betere motorische ontwikkeling en concentratie vermogen. Dat voorkomt een hoop onhandigheid. De natuur wint het qua veiligheid op dit vlak met twee vingers in de neus. Vandaar dat onze vrolijke tuiniersclub de geuzentitel lui draagt. Met de natuur aan je zijde hoef je je niet uit te sloven.
Als je naar het grotere plaatje kijkt en de cijfers bekijkt zie dat bewoners van ‘groene wijken’ mensen 15% minder obesitas hebben en 30% minder depressies. Dat zijn enorme aantallen vergeleken met de wellicht ruim ingeschatte 0,1% risico van in de natuur zijn. Terwijl een deel van de ‘risico’s’ een indirect gevolg is van onze geringe blootstelling aan antigenen in de natuur in onze vroegste jeugd. Het immuunsysteem moet net als ons bewegingsapparaat leren lopen, leren herkennen en bestrijden dus.
Ik heb het hier nog niet over ons bioom gehad; onze darmflora en die direct gerelateerd is aan de omgeving en ons voedsel. Ook hier weer verblijven in de natuur verbetert het bioom en dit heeft zo is inmiddels duidelijk een groot effect op ons welbevinden. Al het steriele kiemvrije voedsel dat we eten is net als de verstoorde aarde gevoelig voor invasieve slechte bacteriesoorten. Hier ligt een parallel met de wilde tuin versus de monotone tuin. De laatste heeft meer last van ‘ziekten’. Er heerst geen natuurlijk evenwicht.
Laten we vooral ook naar depressies kijken, daar lijden zo’n 800.000 mensen aan in Nederland als ‘natuur in de wijk’ dit met 30% reduceert hebben we het over 240.000 mensen. Dat is niet mis. Hetzelfde geldt voor overgewicht. De helft van de Nederlanders heeft overgewicht waarvan er 15,9% obesitas hebben, dit zijn 2,7 miljoen volwassenen in Nederland. Als nu een groene woonomgeving dit met 15% reduceert betekent dit 405.000 mensen minder obesitas op landelijk niveau. Een relatief groot risico in de natuur zijn tekenbeten. Ongeveer 1,5 miljoen mensen worden gebeten en er zijn zo’n ongeveer 27.000 gevallen van de ziekte van Lyme. Dit is serieus te nemen maar als je erop tijd bij bent is er geen gevaar. Zeker als je weet waar je op moet letten. Dat zelfde geldt voor ongelukken. Niet in de buurt van bomen komen met hevige storm.
Het risico van – het in de natuur zijn - is niet van dezelfde categorie en orde van grootte als – het niet in de natuur verblijven -. De tekenbeten zijn te voorkomen door voorlichting, beschermende kleding en controle lichaam. Bij depressies, allergieën en obesitas ligt dat anders die zijn niet zo makkelijk te voorkomen in individuele gevallen maar juist wel door de natuur. De lange termijn effecten maken het verschil op het positieve vlak en die - positieve getallen - zijn vele malen groter dan de - negatieve getallen -. Als je het zo beziet is de factor honderd nog wat voorzichtig geschat door mij.
Het antwoord van Chatgtp is erg beperkt en laat zien dat wij ons overmatig focussen op directe negatieve effecten en dat algemenere positieve effecten hierdoor naar de achtergrond verdwijnen. Als ‘ratten’ in tikt bij google krijg je allereerst sites van ratten bestrijders waar de verschrikkelijkste ziekten worden genoemd die feitelijk nauwelijks voorkomen. Er zijn zo’n 10 gevallen van de ziekte van Weil in Nederland. Niet tegenop te boksen. De angst voor ratten is inmiddels vele malen schadelijker voor de volksgezondheid dan de rat zelf.
Dat is dus wat we bedoelen met de slogan - als wij de natuur genezen kan de natuur ons genezen -. Zoals ik inmiddels overvloedig heb betoogd moeten we anders kijken naar de natuur en er anders mee omgaan. Dat is erg gezond voor beiden. Tuinieren en opruimen zijn zeer gezonde activiteiten vooral als je het samen doet in een positieve sfeer. Wat let ons.
